شير فلكه و كاربردهاي آن

شير فلكه و كاربردهاي آن
شير فلكه وسيله اي است كه به منظور تنظيم مقدار عبور سيال از يك مسير ، استفاده مي شود. شير فلكه مي تواند در حالتهاي باز ، بسته و نيمه باز يا نيمه بسته قرار گيرد كه در حالت باز ، امكان عبور سيال از شير فلكه وجود دارد .
در زبان انگليسي ، شير فلكه ، ولو نام دارد كه اين كلمه به معني گلوگاه مي باشد .
شير فلكه ها داراي انواع گوناگون با سايز و جنس هاي مختلف مي باشند . معمولا شير فلكه كشويي يكي از پر كاربردترين انواع شير فلكه مي باشد كه براي عبور و گذر سيالاتي همانند آب ، روغن ، هواي فشرده و انواع گازهاي خنثي مورد استفاده قرار مي گيرد. شيرهاي كشويي در شير فلكه كشويي ، حركت خطي دارد .
شير فلكه ها به لحاظ سايز و نحوه عملكردشان ، انواع گوناگوني دارند . به عنوان مثال ، قطر شير فلكه ها عموما از چند دهم ميليمتر تا چند متر متغير مي باشد .
در نيروگاهها ، موتور خانه ها ، كارخانجات و .... به منظور انتقال آب گرم و سرد با فشار بسيار زياد از شير فلكه كشويي با زبانه چدني ، فلزي و يا پلاستيكي مورد استفاده قرار مي گيرد . ( شير فلكه كشويي زبانه لاستيكي ، شير فلكه كشويي زبانه چدني ، شير فلكه كشويي زبانه فلزي )
ميزان تحمل فشار و حرارت نيز در انواع شير فلكه متغير است .
يكي از انواع شير فلكه ، شير فلكه پروانه اي مي باشد كه از ساده ترين انواع شير فلكه بوده و عموما در صنايع مورد استفاده قرار مي گيرد . ساختار ظاهري و نحوه عملكرد شير فلكه پروانه اي بسيار ساده است كه از يك بدنه اصلي و يك صفحه مدور تشكيل شده است .
نوعي از شير فلكه پروانه اي كه فاقد فلنچ است ، شير فلكه پروانه اي ويفري نام دارد كه همانند ساير انواع شير فلكه پروانه اي داراي ساختاري ساده و البته پر كاربرد مي باشد . شير فلكه پروانه اي ويفري ، يكي از بهترين گزينه ها در مصارفي با شدت جريان بالا مي باشد .
شير فلكه پروانه اي از جنس استيل ، معمولا در ايستگاههاي نيروي حرارتي و هيدروليكي ، صنايع گوناگون همچون صنايع پتروشيمي و همچنين در لوله كشي آب مورد استفاده قرار مي گيرد.
از جمله مزيت هاي شير فلكه پروانه اي سبك وزن بودن آن و عدم نياز به تكيه گاه براي نصب مي باشد . از ديگر مزاياي شير فلكه پروانه اي فشردگي و كوچك بودن و قيمت مناسب و راندمان بالاي آن مي باشد .
در شير فلكه پروانه اي ، هميشه بخشي از ديسك در معرض جريان سيال قرار دارد ، كه اين موجب احتمال تغيير فشار را در بر خواهد داشت و اين مورد ، يكي از معايب شير فلكه پروانه اي محسوب مي شود.
همانطور كه اشاره شد ، شير فلكه كشويي ، يكي از پر كاربردترين انواع شير فلكه مي باشد كه در بيشتر صنايع مورد استفاده قرار مي گيرد و بيشترين كاربرد آن در خطوطيست كه به منظور بستن جريان مورد استفاده قرار مي گيرند.
شير فلكه كشويي به دو نوع تقسيم بندي مي شود : شير فلكه كشويي موازي و نوع ديگر شير فلكه كشويي داراي دروازه هاي گوه اي شكل مي باشد .
شير يكطرفه سوپاپي فنردار
نوعي ديگر از انواع شير فلكه ، شير يكطرفه مي باشد . شير يكطرفه به معني غير قابل برگشت بوده و حركت سيال در اين نوع از شير فلكه ، بر اثر اختلاف فشار بين دو طرف شير مي باشد .
شير يكطرفه به دو دسته كلي تقسيم مي شود:
شير يكطرفه اي كه با جريان سيال بسته مي شود
شير يكطرفه اي كه توسط نيروي سيال و يك نيروي خارجي بسته مي شود:
در يك تقسيم بندي ديگر ميتوان شير يكطرفه را به شير يكطرفه وزنه اي و شير يكطرفه سوپاپي فنر دار ، تقسيم بندي نمود .